Commissie Gezamenlijk

De voorzitter van de auditcommissie is bereid om eventuele vragen te beantwoorden.

De heer Tigchelaar (SP) heeft mondelinge vragen aangekondigd over parkeerproblemen bij Leppehiem te Akkrum.

Mevrouw Van der Schaar (HL) heeft mondelinge vragen aangekondigd over opkomst gemeenteraadsverkiezingen.

De heer Naber (GL) heeft mondelinge vragen aangekondigd over Orange the World.

Aan de raad wordt gevraagd in te stemmen met de voorgestelde aanpassingen en kredieten.

Deze Najaarsrapportage biedt inzicht in de voortgang van de inhoudelijke en financiële doelstellingen van de gemeente Heerenveen over 2025. Met behulp van het stoplichtenmodel wordt zichtbaar hoe de doelen uit de Begroting 2025 zich ontwikkelen. Daarnaast bevat de rapportage een overzicht van de financiële resultaten over de eerste acht maanden van het jaar, inclusief een actuele prognose. Op basis hiervan worden voorstellen gedaan voor aanpassingen in budgetten en kredieten. De meeste wijzigingen zijn het gevolg van onvermijdelijke mee- of tegenvallers. Daarnaast worden enkele bijsturingsvoorstellen ter besluitvorming aan voorgelegd aan de raad voorgelegd.

1. In te stemmen om de voorgestelde Onontkoombaar & Onvermijdbaar mutaties die voor een bedrag van € 1,174 miljoen positief zijn opgenomen in de Najaarsrapportage 2025 te verwerken in de begroting 2025
2. In te stemmen met de reservemutaties die betrekking hebben op de Onontkoombaar & Onvermijdbaar mutaties, in totaal € 760.000 positief in 2025:
a. € 872.000 te onttrekken aan de bestemmingsreserve organisatieontwikkeling voor de verdere uitvoering van de organisatieverandering in 2025
b. De begrote onttrekking aan de algemene reserve voor desinvesteringen in onderwijshuisvesting te verlagen met € 324.000. Een aantal begrote desinvesteringen schuift door of vervalt.
c. € 115.000 toe te voegen aan de bestemmingsreserve centrumvisie Heerenveen vanwege de incidentele bate uit de verkoop van grond aan de ontwikkelaar HCO.
d. € 372.000 toe te voegen aan de algemene reserve voor de winstneming uit de grondexploitatie bedrijventerreinen
e. De begrote toevoeging aan de algemene reserve voor de aanpassing van de winstneming op de grondexploitatie woningbouwlocaties te verlagen met € 641.000
f. € 58.000 te onttrekken aan de algemene reserve voor de aanpassing van de vennootschapsbelasting in het kader van de grondexploitaties
3. In te stemmen om de voorgestelde bijsturingsmutaties die voor een bedrag van € 407.000 negatief zijn opgenomen in de Najaarsrapportage 2025 te verwerken in de begroting 2025.
a. € 30.000 negatief voor verduurzaming van het pand aan de Binnenweg 3c en dit incidenteel ten laste te brengen van de algemene reserve
b. € 50.000 negatief voor het opstellen van de nota bodembeheer en dit incidenteel ten laste te brengen van de algemene reserve
c. € 100.000 negatief voor operatie tankslag en dit incidenteel ten laste te brengen van de algemene reserve
d. € 150.000 negatief voor het opstellen van de wegenlegger en dit incidenteel ten laste te brengen van de algemene reserve
e. € 100.000 negatief voor advieskosten voor het inrichten van de verplichtingenadministratie in het nieuwe systeem en dit incidenteel ten laste te brengen van de algemene reserve
f. € 33.000 voordelig voor uitvoering van waterrecreatie en dit incidenteel ten gunste te brengen van de algemene reserve
g. € 10.000 negatief voor de kosten van een tijdelijke frictieplaatsing van een medewerker en dit incidenteel ten laste te brengen van de bestemmingsreserve frictiekosten concern
4. In te stemmen om een bedrag van € 560.000 vanuit het resultaat toe te voegen aan de bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling en dit bedrag per 1 januari 2026 weer te onttrekken en beschikbaar te stellen voor de organisatieontwikkeling
5. In te stemmen met de O&O mutaties van de investeringskredieten voor een bedrag van € 1,44 miljoen positief zoals die zijn opgenomen in de Najaarsrapportage 2025 en deze te verwerken in de begroting 2025.
6. In te stemmen met de bijsturingsvoorstellen van de investeringskredieten zoals die zijn opgenomen in de Najaarsrapportage 2025 en deze te verwerken in de begroting 2025 voor een totaalbedrag van € 88.000 negatief. Dit betreft:
a. Verlagen van het krediet "Heerenveen beter bereikbaar verbeteringen A32" met € 790.000.
b. Verhoging van het krediet voor de herinrichting President Kennedylaan met € 150.000 en dit te dekken uit de vrijgekomen middelen vanuit het onder punt a. genoemde krediet "Heerenveen beter bereikbaar".
c. Verhogen van het krediet voor het aanpassen van de raadszaal met € 145.000.
d. Verhogen van het krediet voor het digitaal Parkeerverwijssysteem met € 100.000.
e. Verhogen van het krediet voor uitvoering waterrecreatie met € 32.000.
f. Verhogen van het krediet voor aanpassingen aan de gemeentelijke kantoortuin € 110.000.
g. Verhogen van het krediet voor het aanschaffen van airco's voor het gemeentehuis € 75.000
h. Verhogen van het voorbereidingskrediet voor de sloop van de J.B. Kansschool € 277.000.

Behandelvoorstel

1.1e termijn fracties
Blok A
o Thema Sociale leefomgeving (pag. 40-50)
o Programma’s Gezond welzijn vernieuwen en Meedoen aan de samenleving (pag. 16-23)
Blok B
o Thema Economische Leefomgeving (pag. 51-57)
o Programma Toonaangevend in de circulaire samenleving (pag. 24-27)
Blok C
o Thema Fysieke Leefomgeving (pag. 58-67)
o Programma’s Een thuis voor iedereen, Landschap in balans en Energie van morgen (pag. 28-36)
o Paragrafen Onderhoud kapitaalgoederen (pag. 90-102) en Grondbeleid (pag. 140-144)
Blok D
o Thema Middelen, mensen en bestuur (pag. 68-71)
o Programma Dienstverlenende overheid (pag. 37-38)
o Paragrafen Bedrijfsvoering (pag. 110-118), Lokale Heffingen en WOO (pag. 145-156)
Blok E
o Thema’s Algemene dekkingsmiddelen, Overhead, vpb (pag.72-75)
o Paragrafen Weerstandsvermogen en risicobeheersing (pag. 77-89), Financiering (pag. 103-109) en Samenwerking (pag. 119-139)
Blok F
o Algemeen pag. 1-15
o Financiën pag. 157-167
o Bijlagen pag. 168-187

2. Schorsing (max. 20 minuten)
3. Antwoord op vragen door college per portefeuille
4. 2e termijn fracties
-
Aan de gemeenteraad wort gevraagd de Begroting 2026 vast te stellen en kennis te nemen van het meerjarenperspectief. Ook wordt de gemeenteraad gevraagd de investeringskredieten, zoals opgenomen in de investeringsplanning van deze begroting, voor 2026 beschikbaar te stellen. En tot slot wordt aan de gemeenteraad gevraagd in te stemmen met het per 1 januari 2026 beschikbaar stellen van € 0,5 miljoen uit de bestemmingsreserve Versnelling Woningbouw.
De gemeente stelt jaarlijks een Begroting op, die door het college ter vaststelling aan de gemeenteraad wordt aangeboden. De Begroting 2026 bevat alle financiële wijzigingen die voortkomen uit de besluiten bij de Perspectiefnota 2026, inclusief de gekozen ombuigingen uit het voorkeursscenario.

Het begrotingssaldo voor 2026 is positiever dan eerder verwacht: het resultaat is gestegen van € 76.000 naar € 1 miljoen. Dit komt vooral door een geactualiseerde investeringsplanning en een hogere opbrengst uit de onroerendezaakbelasting. De investeringsbedragen zijn aangepast aan de realistische uitvoeringsplanning en het rentepercentage is gewijzigd, wat leidt tot lagere kapitaallasten. Sommige investeringen worden doorgeschoven, waardoor de lasten later optreden. De hogere OZB-opbrengsten zijn het gevolg van een aangepast areaal op basis van de aanslagen in 2025. Ook het financiële beeld voor de jaren 2027–2029 is verbeterd. Het verwachte tekort in het zogenoemde ‘ravijnjaar’ 2028 is kleiner dan eerder gepresenteerd bij de Perspectiefnota.

Om woningbouwprojecten sneller te kunnen starten, stelt het college voor € 500.000 uit de bestemmingsreserve Versnelling woningbouw beschikbaar te stellen. Deze middelen zijn bedoeld voor extra capaciteit boven op de formatie uit de Perspectiefnota 2026. Door projecten parallel te plannen in plaats van één voor één, kan vertraging bij het ene project worden opgevangen door voortgang bij een ander. De inzet betreft projectleiding, ondersteuning, externe advisering en regionale planvorming. Omdat dit nog niet in de Begroting 2026 is verwerkt, wordt een aparte begrotingswijziging voorgesteld.

Financiële onzekerheden en aandachtspunten Themabegroting 2026

• De inkomsten vanuit het Rijk blijven onzeker, mede door de verkiezingen in november. De Begroting is gebaseerd op de Meicirculaire 2025.
• Het ravijnjaar is verschoven naar 2028 doordat het Rijk gemeenten tijdelijk compenseert voor jeugdzorgkosten. Een aanvullende vergoeding voor 2023 en 2024 is toegezegd, maar nog niet verwerkt in de begroting.
• Er is geen meerjarig sluitende begroting opgesteld. Verdere ombuigingen kunnen nodig zijn, afhankelijk van landelijke ontwikkelingen zoals herverdeling van het gemeentefonds en nieuwe taken.
• De Begroting is gebaseerd op het huidige collegeakkoord. Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026 kunnen doelen wijzigen; dit wordt dan verwerkt in de Najaarsrapportage 2026.
• Versnellen van woningbouw is alleen mogelijk bij voldoende personele capaciteit. Door krapte op de arbeidsmarkt is het onzeker of er voldoende kwalitatief aanbod is om plannen uit te voeren.

1. De Themabegroting 2026 vast te stellen en kennis te nemen van het meerjarenperspectief
2. De investeringskredieten voor 2026 beschikbaar te stellen zoals opgenomen in de investeringsplanning van deze begroting
3. In te stemmen met het per 1 januari 2026 beschikbaar stellen van € 0,5 miljoen uit de bestemmingsreserve Versnelling woningbouw

De gemeenteraad wordt verzocht het controleprotocol vast te stellen, inclusief het normenkader voor de jaarrekening 2025. Daarnaast wordt voorgesteld om de verantwoordingsgrens, waarboven het college afwijkingen moet opnemen in de rechtmatigheidsverantwoording, vast te stellen op 2%. Tevens wordt gevraagd de rapporteringsgrens, waarboven het college bevindingen toelicht in de paragraaf bedrijfsvoering, vast te stellen op 5% van de materialiteitsgrens.

Het controleprotocol heeft als doel om de accountant nadere richtlijnen te geven over de reikwijdte van de controle van de jaarrekening 2025 van de gemeente Heerenveen. Daarbij worden de relevante normstellingen en de toe te passen goedkeurings- en rapporteringstoleranties vastgelegd.

Het college van B&W rapporteert over fouten en onduidelijkheden die, opgeteld, de verantwoordingsgrens overschrijden. Voorgesteld wordt om deze grens vast te stellen op 2%, in lijn met de materialiteitsgrens die de accountant hanteert bij het afgeven van een goedkeurende controleverklaring.

Voorgesteld wordt ook om de rapporteringsgrens voor het college vast te stellen op 5% van de materialiteitsgrens. Voorheen was dit een vast bedrag van € 100.000. Door te kiezen voor een berekeningswijze in plaats van een vast bedrag, sluit de rapportagetolerantie in het vervolg automatisch aan bij de omvang van de gemeentelijke uitgaven.

Naast het controleprotocol vormt het auditplan van de accountant een kader voor de accountant om de controle over 2025 te doen.

1. Het controleprotocol, inclusief het normenkader jaarrekening 2025 vast te stellen;
2. De verantwoordingsgrens vast te stellen waarboven het college de afwijkingen moet opnemen in de rechtmatigheidsverantwoording, zijnde 2%;
3. De rapporteringsgrens vast te stellen waarboven het college de bevindingen opneemt en toelicht in de paragraaf bedrijfsvoering, zijnde 5% van de materialiteitsgrens.

Aan de gemeenteraad wordt gevraagd de geactualiseerde Financiële verordening vast te stellen.

Artikel 212 van de Gemeentewet verplicht elke gemeente om een actuele financiële verordening te hebben. De huidige Financiële Verordening van de gemeente Heerenveen is begin 2024 vastgesteld door de raad en op 1 januari 2024 in werking getreden.

Hoewel deze verordening nog relatief nieuw is, wordt een actualisatie wenselijk geacht om de verordening beter te laten aansluiten op recente ontwikkelingen en inzichten binnen de financiële sturing van de gemeente.

De Financiële verordening op basis van artikel 212 van de Gemeentewet vast te stellen.