Commissie Gezamenlijk

Inspreker:
- mevrouw Schras (lid klankbordgroep PCH)

De raad heeft op 24 oktober 2024 besloten een verdiepend onderzoek te doen naar mogelijke huisvestingsscenario’s voor het gemeentehuis. Nu wordt de raad voorgesteld om in te stemmen met het uitwerken van een extra scenario voor volledige gemeentelijke huisvesting op de ABC-locatie, eventueel met behoud van Crackstate.

Ook wordt gevraagd kennis te nemen van het ambitiedocument Huis van Democratie als bouwsteen voor het verdiepende onderzoek. Dit besluit helpt de raad om eind 2025 een goed onderbouwd GO/NO-GO besluit te nemen over de toekomstige huisvesting van de gemeente. Daarbij worden alle scenario’s beoordeeld op:

• Kansen en maatschappelijke waarde
• Functionele en financiële haalbaarheid
• Stedenbouwkundige impact
• Toekomst van Werkstate en Crackstate

1. In te stemmen om, naast de scenario’s voor de gedeeltelijke huisvesting van het gemeentehuis in de nieuwbouw ABC-locatie, ook een scenario uit te werken voor de volledige huisvesting (uni-locatie) van het gemeentehuis op de ABC-locatie.
2. Kennis te nemen van het ambitiedocument Huis van Democratie (werktitel) dat als één van de bouwstenen dient voor de verdere uitwerking van het verdiepende onderzoek voor de gemeentelijke huisvesting in de nieuwbouw ABC-locatie, samen met de bibliotheek.

De raad wordt gevraagd de Voorjaarsrapportage 2025 vast te stellen, met daarin de financiële bijstellingen tot en met het eerste kwartaal. Er wordt een nieuwe bestemmingsreserve ingesteld voor het WGA-eigenrisicodragerschap ter grootte van € 1 miljoen (gespreid opgebouwd). Er zijn mutaties in reserves (per saldo € 2,46 miljoen onttrekking) en investeringskredieten (per saldo € 0,83 miljoen verhoging). Het verwachte begrotingsresultaat voor 2025 verbetert met € 0,6 miljoen tot € 1,4 miljoen positief. De raad moet deze mutaties expliciet vaststellen vanwege het budgetrecht. Over de kostenontwikkeling in het sociaal domein bestaat nog onzekerheid; hierover volgt meer in de Najaarsrapportage.

Het college maakt elk jaar twee voortgangsrapportages: in het voorjaar en in het najaar. Deze voorjaarsrapportage geeft de gemeenteraad inzicht in hoe het gaat met de plannen en doelen tot en met maart 2025. Alleen afwijkingen van de oorspronkelijke plannen worden toegelicht.

De raad:

1. de bestemmingsreserve WGA eigenrisicodrager in te stellen.
2. de totale onttrekking aan de Algemene Reserve ad. € 3,07 miljoen vast te stellen.
3. de totale toevoeging aan de Algemene Reserves ad. € 0,41 miljoen vast te stellen.
4. de totale onttrekking aan de Frictiereserve ad. € 0,17 miljoen vast te stellen.
5. de totale verhoging van de investeringskredieten ad. € 1 miljoen vast te stellen.
6. de totale verlaging van de investeringskredieten ad. € 0,17 miljoen vast te stellen.
7. de Voorjaarsrapportage met een resultaat van € 0,6 miljoen voordelig vast te stellen.

Inspreker:
- de heer Kuipers namens Centrum Heerenveen

Behandelwijze tijdens de vergadering:

• 1e termijn fracties per thema
  - Inleiding, Financieel kader, Uitgangspunten, Programma's en niet verwerkte aanvragen (pag. 3-12 en pag. 38 bijlage 2)
  - Thema 1 Sociale leefomgeving (pag. 14-20 bijlage 2)
  - Thema 2 Economische leefomgeving (pag. 21-24 bijlage 2)
  - Thema 3 Fysieke leefomgeving (pag. 25-30 bijlage 2)
  - Thema 4 Middelen, mensen en bestuur, Algemene Dekkingsmiddelen en Overhead (pag. 31-37 bijlage 2)
  - Voorkeursscenario Gezonde Financiële Positie (bijlage 3)
  - Ombuigingenbundel (bijlage 5)
  - De eindrapportage van het project Gezonde Financiële Positie (bijlage 6)
  Er zijn maximaal twee woordvoerders per fractie per thema.
• Schorsing
• Reactie college per thema/bijlage
• 2e termijn fracties (meningsvormend)
  Het college heeft de Perspectiefnota 2026 opgesteld als richtinggevend document voor de gemeenteraad voor de begroting en het meerjarenperspectief. Door verwachte tekorten die vanaf 2028 kunnen oplopen tot € 11 miljoen per jaar, is deze nota extra belangrijk. De strategie richt zich op het behouden van een gezonde financiële positie, met oog voor de gevolgen voor inwoners en ondernemers.

De raad wordt gevraagd de Perspectiefnota 2026 en het voorkeursscenario Gezonde Financiële Positie vast te stellen. Deze stukken vormen de basis voor de begroting 2026 en bevatten keuzes om de begroting voor 2026 en 2027 sluitend te maken, gezien dreigende tekorten vanaf 2028.

Het voorkeursscenario dat het college voorstelt, omvat ombuigingen van € 7,5 miljoen in 2026 en € 8,7 miljoen in 2027, deels via technische maatregelen, deels via beleidsaanpassingen met maatschappelijke impact, waarbij investeringen in o.a. woningbouw, veiligheid en het zwembad blijven behouden. In het raadsvoorstel worden onder andere voorstellen gedaan voor:
· verhoging van belastingen (OZB, forensen- en toeristenbelasting);
· verhoging tarieven betaald parkeren;
· invoeren betaald parkeren parkeerterrein Sportstad;
· aanpassing inkomensgrens Stichting Leergeld.

Het zogenoemde ravijnjaar is door rijksbeleid verschoven naar 2028. Dit biedt op korte termijn ruimte en daarom stelt het college voor om alleen de begroting voor 2026 en 2027 sluitend te maken.

Mogelijke risico's of kanttekeningen:
· Wijzigingen in Themabegroting 2026
Het gepresenteerde resultaat in de Perspectiefnota 2026 is nog niet definitief. Belangrijke onderdelen zoals kapitaallasten, indexatie en personeelskosten moeten nog worden doorgerekend. Ook is het jaar 2029 voorlopig gebaseerd op cijfers van 2028 en moet nog worden aangepast.
· Financiële onzekerheid door Rijksbeleid
Door onzeker Rijksbeleid en aanstaande kortingen vanaf 2028 (o.a. in de jeugdzorg) is langetermijnplanning lastig.
· Frictiekosten bij uitvoering ombuigingen
De meeste voorgestelde bezuinigingen zijn uitvoerbaar zonder grote problemen, maar sommige kunnen tijdelijk leiden tot klachten of vertragingen. Deze incidentele kosten worden geïnventariseerd bij het opstellen van het uitvoeringsplan. Indien nodig wordt bij de Najaarsrapportage 2025 om extra budget gevraagd.

1. De Perspectiefnota 2026 vast te stellen (bijlage 2);
2. Het voorkeursscenario Gezonde Financiële Positie vast te stellen (bijlage 3);
3. Kennis te nemen van het samenvattend overzicht (bijlage 1), de ombuigingenbundel (bijlage 5) en de eindrapportage van het project Gezonde Financiële Positie (bijlage 6).